Voor betere gezondheidszorg,
onderzoek en beleidsvorming.
Gezondheids(zorg)data-agentschap
Onze visie
Het Belgisch Gezondheids(zorg)Data-Agentschap streeft naar een kwaliteitsvol, data-gedreven gezondheidszorgsysteem, waar gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens, op een uniforme, transparante en veilige manier beschikbaar zijn voor secundair gebruik. Hierbij richt de GDA zich op volgende doelstellingen :
- Het faciliteren van de beschikbaarheid van de gezondheids(zorg) gegevens en gezondheids(zorg) gerelateerde gegevens;
- Het ontwikkelen van veilige en betrouwbare methodes om persoonlijke gezondheidsgegevens uit te wisselen, met aandacht voor cybersecurity;
- Het ontwikkelen en het implementeren van een beleidsstrategie met betrekking tot gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg) gerelateerde gegevens;
- Het stimuleren van innovatie, wetenschappelijk onderzoek en beleidsondersteunend onderzoek die kunnen bijdragen tot een hogere kwaliteit, betaalbare, preventieve en doelgerichte gezondheidszorg.
- Het vertrouwen van burgers en patiënten wordt gewaarborgd door de nadruk te leggen op transparantie en veiligheid rond het hergebruik van gezondheidsgegevens, waarbij de rechten en plichten van de betrokken partijen worden gerespecteerd.
Onze missie
Het Belgisch Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) zal, in samenwerking met regionale en federale gegevenshouders en -gebruikers, de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens faciliteren op een vereenvoudigde en meer uniforme, betrouwbare, transparante en veilige manier, door de ontwikkeling van een kader waarin het hergebruik (secundair gebruik) van kwaliteitsvolle gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens optimaal gefacilieerd wordt. Via de opdrachten zoals beschreven in de wet ondersteunt de GDA het hergebruik van gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens voor bevolkingsbeheer, gezondheidspreventie en gezondheidszorgbeleid gedreven door onderzoek en innovatie dat uitgaat van de gezondheidsnoden en de actieve rol van de burger en hiermee bijdraagt tot de verbetering van de gezondheid en levenskwaliteit.
Geschiedenis
De oprichting van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) is een belangrijke stap naar de realisatie van de politieke prioriteit 'Een Europa voor het digitale tijdperk' van de Europese Commissie voor de periode 2019-2024 op het gebied van gezondheid in België. De Digitale Strategie van de EU voorziet in de oprichting van European healt data space (EHDS) om gericht onderzoek, diagnose en behandeling te bevorderen.
Het gezondheidszorgsysteem staat voor een transformatie. Demografische en technologische veranderingen beïnvloeden hoe we gezondheidszorg benaderen. Het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg en het aanpassen aan de nieuwe behoeften van patiënten zijn daarom belangrijke doelstellingen.
Er worden momenteel talloze gezondheidsgegevens verzameld, waaronder zorggebruik, sterftecijfers, doodsoorzaken, socialezekerheidsinformatie en klinische gegevens. Deze gegevens worden routinematig verzameld voor het beheer van gezondheids- en socialezekerheidsdiensten. Informatie over de gezondheidstoestand en gezondheidszorg van de bevolking is echter verspreid over verschillende organisaties en systemen. Op dit moment ontbreekt er een geïntegreerd federaal initiatief dat het gebruik en hergebruik van deze gegevens vergemakkelijkt voor gezondheidsbeleid en gezondheidsonderzoek.
Het regeerakkoord en het Beleidspapier Volksgezondheid van 28 oktober 2021 stellen de oprichting van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) met als doelstellingen:
- Het GDA zou de overgang van het Belgische gezondheidszorgsysteem naar op data gebaseerde zorg moeten ondersteunen;
- Centraal hierbij staat het beschikbaar stellen van gegevens voor beleidsondersteuning, innovatie, onderzoek en productontwikkeling;
- De eenvoudige, uniforme, transparante en veilige beschikbaarheid van gezondheidsgegevens in al zijn facetten zou moeten leiden tot zorg van hogere kwaliteit, betaalbaarheid, preventie en gerichtheid voor elke burger.
Samen met de vijf oprichtingsorganisaties (FOD VVVL, RIZIV, Sciensano, FAGG en KCE) is het GDA bij wet opgericht op 14 maart 2023 als een ADBA (administratieve dienst met boekhoudkundige autonomie) met ondernemingsnummer 0800309782.
Binnen het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap zijn er, zoals vermeld in de wet, twee bestuursorganen: het Beheerscomité en het Gebruikerscomité. Het Beheerscomité is het strategisch orgaan dat bevoegd is voor het uitvoeren van alle noodzakelijke taken ter bevordering van de opdracht van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap. Het Gebruikerscomité staat het Beheerscomité hierin bij. Daartoe formuleert het Gebruikerscomité voorstellen en geeft het raad aan het Beheerscomité, zowel op eigen initiatief als op verzoek. Deze organen houden zich aan een openbare deontologische code.
Bestand downloaden
Europese context
In het bredere strategische prioriteitskader 'Een Europa voor het digitale tijdperk' benadrukt de Europese Commissie de oprichting van specifieke Europese gemeenschappelijke gegevensruimten als een belangrijk focuspunt. De "European Health Data Spaces" (EHDS) komt naar voren als een centraal initiatief dat uitdagingen op het gebied van toegang tot en delen van elektronische gezondheidsgegevens aanpakt. In lijn met de visie van een verenigde Europese gezondheidsunie, beoogt EHDS een veilig, interoperabel en privacy-respecterend digitaal gezondheidslandschap tot stand te brengen door te streven naar:
- Verbeterde Digitale Toegang en Controle over elektronische persoonlijke gezondheidsgegevens van burgers,
- Ondersteuning van het gebruik van gezondheidsgegevens voor betere gezondheidszorgverlening, beter onderzoek, innovatie en beleidsvorming, en
- Optimaal benutten van gezondheidsgegevens in de Europese Unie door veilige uitwisseling, gebruik en hergebruik mogelijk te maken.
In het evoluerende digitale landschap kan het GDA een belangrijke rol spelen voor België. Het operationele kader van het GDA is bewust ontworpen om te voldoen aan de EHDS en toekomstige initiatieven, en Europese wettelijke vereisten. Vanuit een interfederaal standpunt werkt het GDA samen met het Belgische gezondheids(zorg)ecosysteem om grensoverschrijdende samenwerking te bevorderen.
Het verlenen van controle aan individuen over hun elektronische gezondheidsgegevens komt overeen met het streven van het GDA naar privacy. Door betrouwbare en veilige gegevensgebruik voor onderzoekers, innovators en beleidsmakers te faciliteren, dragen zowel EHDS als het GDA significant bij aan de visie van een samenhangend en geavanceerd Europees gezondheidsecosysteem.
In deze context zijn door de Europese Commissie verschillende Europese projecten gelanceerd om de implementatie van deze nieuwe Europese Health Data Space voor te bereiden, waarvan sommige, zoals HeDERA, rechtstreeks bijdragen aan de missies van de HDA.
Jaarverslag
Het jaarverslag van het GDA geeft de hoogtepunten weer vanaf het jaar 2023 tot de officiële start van het Agentschap. Het rapport schetst de Belgische context waaruit het GDA is gegroeid en de nationale en Europese motieven voor de oprichting van het GDA. Het rapport geeft ook de strategische en operationele doelstellingen en acties, de personeelsbezetting en een overzicht van de verwezenlijkingen van het programma voor het jaar 2023.